Piet Mondriaan [1872-1944]

Avond (Evening): The Red Tree

Piet Mondriaan (Amersfoort, 1872-New York, 1944) is een van de grondleggers van de abstracte kunst. In zijn oeuvre is de route die hij aflegt van realistische figuratie naar radicale abstractie goed te volgen. Zijn geometrisch-abstracte werk met de kenmerkende horizontale en verticale lijnen en primaire kleurvlakken is wereldberoemd. Toch begint Mondriaan zijn loopbaan met realistische landschapsschilderijen. Aan het begin van de twintigste eeuw worden de landschappen eigenzinniger in lijn en kleur. In dit werk, Avond: De rode boom, realiseert Mondriaan een vuurrode en kobaltblauwe kleurexplosie. Met dit soort kleurexperiment breekt hij voorgoed met zijn eerdere, naturalistische stijl en is hij definitief de weg naar de abstractie ingeslagen.



In september 1908 verblijft Mondriaan een week in Domburg. De badplaats bevalt hem zo goed dat hij er de volgende vier zomers zal terugkeren. Hij bezoekt de zojuist gebouwde Villa Loverendale, het zomerverblijf van kunstverzamelaar Marie Tak van Poortvliet en haar vriendin Jacoba van Heemskerck, schilder van expressionistische werken. In de tuin van Villa Loverendale staat tot in de jaren ’80 een stokoude, zich wijd vertakkende appelboom. Het lijkt erop dat Mondriaan hier de eerste versie van Avond: De rode boom tekent. Hoewel hij in 1908 aan het schilderij begint, blijft hij er tot in 1910 aan werken.



De energie die van Avond: De rode boom uitgaat, doet denken aan het werk van Vincent van Gogh (1853-1890). Zijn latere werk is na een tentoonstelling in 1905 ook in het najaar van 1908 te zien in Amsterdam. Het voorbeeld van Van Gogh moedigt Mondriaan aan om motieven als een vuurtoren of een boom te isoleren van de omgeving, zodat hij zijn visuele handschrift verder kan uitwerken. Lichtwerking blijft voor Mondriaan lang een belangrijke rol spelen. In 1910 beschrijft vriend Louis Saalborn hoe hij met Mondriaan langs het Concertgebouw in Amsterdam wandelt terwijl het donker begint te worden. De lage avondzon tovert een vuurrood licht over de huizen met blauwe daken. Onwillekeurig blijven ze staan en zegt Mondriaan: ‘Zo’n boom… prachtig… die roode takken…!’



Het Kunstmuseum Den Haag huist de grootste verzameling Mondriaans ter wereld. Verzamelaar Salomon B. Slijper legt vanaf 1950 samen met Louis Wijsenbeek, directeur van het Kunstmuseum van 1950-1976, de fundamenten voor deze museale collectie schilderijen en tekeningen. Mondriaans Victory Boogie Woogie, zijn laatste werk uit 1942-1944, vormt de kroon op de verzameling.

Dimensions
height 70.0 cm ; width 99.0 cm
Material
oil on canvas
Date
1908-1910
Object number
0332041
Kunstmuseum Den Haag