Piet Mondriaan [1872-1944]

Composition with large red plane, yellow, black, gray and blue

Piet Mondriaan (Amersfoort, 1872-New York, 1944) is een pionier van de abstracte kunst. Zijn oeuvre is getuige van de weg die hij aflegt van figuratie naar abstractie. Vooral zijn latere geometrisch-abstracte werk met de kenmerkende horizontale en verticale lijnen en primaire kleurvlakken is wereldberoemd. Kunst zonder voorstelling, daarover schrijft Mondriaan in 1919: ‘Ten slotte is den kunstenaar een bepaald natuurgegeven niet meer nodig om tot een schoonheidsbeeld te komen.’ Het geestelijke wordt inspiratiebron. Vanaf dat moment maakt hij steeds meer gebruik van het nu zo bekende rood, geel en blauw.



In het najaar van 1921 komt Jo Steijling, een kennis uit Laren, uit Nederland over naar Parijs. Ze blijft een week logeren en koopt dit werk van Mondriaan, Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw. De aankoop geeft hem voldoende vertrouwen om in zijn oude straat, de rue du Départ, een duurder atelier te huren. Ondanks het feit dat Mondriaan rond deze tijd al bekendstaat om zijn herkenbare primaire kleurgebruik, zijn de kleuren niet écht primair en is het wit niet écht wit. Hij blijft gedurende zijn hele carrière de kleuren mengen, om ze beter op elkaar af te stemmen. Wat ook opvalt is de begrenzing van de vlakken. Wie goed kijkt ziet dat de lijnen niet overal doorlopen tot aan de rand. De kleuren lijken daar van het ene vlak naar het andere over te gaan en zich met elkaar te vermengen. Op die manier houdt Mondriaan de compositie compact en vermijdt hij de suggestie dat het hier gaat om een fragment van iets wat zich buiten de rand van het doek voortzet. In latere werken verdwijnt dit kenmerk en is er een scherpe scheiding tussen de kleuren.



Het Kunstmuseum Den Haag huist de grootste verzameling Mondriaans ter wereld. Verzamelaar Salomon B. Slijper legt vanaf 1950 samen met Louis Wijsenbeek, directeur van het Gemeentemuseum van 1950-1976, de fundamenten voor deze museale collectie schilderijen en tekeningen. Mondriaans Victory Boogie Woogie, zijn laatste werk uit 1942-1944, vormt de kroon op de verzameling.

Dimensions
height 59.5 cm ; width 59.5 cm
Material
oil on canvas
Date
1921
Object number
0333329
Kunstmuseum Den Haag