Grand Dessert – De geschiedenis van het toetje

Liefde voor zoet

“Het toetje is meer dan een ultieme afsluiting van een maaltijd. Het is een weerspiegeling van culturele-, sociale- en smaakveranderingen door de eeuwen heen”, vertelt Van der Heijden. “Aan de hand van toetjes kun je heel veel verhalen vertellen. Over rijkdom en armoede, over verleiding en misleiding, overheersing en onderdrukking. Maar bovenal natuurlijk ook over de liefde voor zoet”. Samen met Suzanne Lambooy, conservator van Kunstmuseum Den Haag, werkte ze dit jaar aan Grand Dessert – De geschiedenis van het toetje, een tentoonstelling om van te watertanden. Van der Heijden: “Een must-see voor zowel liefhebbers van kunst, cultuur en geschiedenis als voor iedereen die houdt van zoet. Eigenlijk voor iedereen dus, want wie houdt er nu niet van desserts?” 

Plezier van het toetje

Puddingen, ijs en taartjes zijn al eeuwenlang een geliefde, zoete afsluiting van een diner. Het woord dessert is afgeleid van het Franse werkwoord ‘desservir’, dat ‘de tafel afruimen’ betekent. Het werd dan ook geserveerd nadat de dinertafel was afgeruimd. De tentoonstelling focust op het plezier van het toetje binnen Europa van 1600 tot nu. Daarbij komen verschillende thema’s aan bod, waaronder ijs, pudding, taart, vruchten, toetjes nu, koninklijke desserts, Franse en Britse toetjes. Ook de koloniale herkomst van ingrediënten als suiker, vanille en cacao, de variëteit aan smaken en de verhalen achter beroemde toetjes komen aan bod. De vele verhalen die hiermee samenhangen worden onder andere door Janny van der Heijden verteld in korte video’s. Een van de zalen wordt speciaal voor kinderen ingericht.  

Honderden voorwerpen

In de tentoonstelling zullen honderden objecten te zien zijn, zowel afkomstig uit de eigen collectie van het Kunstmuseum als bruiklenen van verschillende Nederlandse musea, kastelen en buitenplaatsen en diverse particulieren. Het varieert van bakvormen tot kookboeken, van serviezen tot bestek, van ijsmallen tot menukaarten, en nog heel veel meer. De tentoonstelling past binnen een serie tentoonstellingen van dit museum over de eetcultuur. Grand Dessert is een vervolg op Nederland Dineert – vier eeuwen eetcultuur (2015/2016). Die tentoonstelling draaide met name om het opdienen van gerechten, terwijl de nieuwe tentoonstelling over toetjes zowel het maak- als het serveerproces centraal stelt. Met verrassende, soms onbekende verhalen. Want wie weet bijvoorbeeld dat suikerwerk een voorloper is van porselein?

Bijzonder element: geuren

Om bezoekers nog meer mee te voeren in de verleidelijke wereld van toetjes is een bijzonder element toegevoegd: geuren. Proeven doe je namelijk vooral met je neus, dus aroma’s spelen een grote rol als je smult van een heerlijk dessert. Ruik de kruidige geur van spekkoek, ontdek welke geurelementen samenkomen in baklava of het Perzische ijs Bastani sonati. Geniet van die overheerlijke geur van appeltaart of het Indonesische toetje Es Doger met kokosmelk en siroop van een heerlijk geurende plant uit Zuidoost-Azië. In totaal ontdek je twaalf geuren. Deze zijn ontwikkeld door International Flavors and Fragrances (IFF), wereldwijd een van de grootste producenten op het gebied van smaak- en geurstoffen en tevens gespecialiseerd in museale en erfgoedgeuren, in samenwerking met Dr. Caro Verbeek, kunsthistoricus, geurwetenschapper en conservator van Kunstmuseum Den Haag.                     

Catering & activiteiten

Behalve de aantrekkelijk ingerichte tentoonstellingszalen, inclusief de sfeervolle Stijlkamers, kunnen bezoekers gedurende de tentoonstellingsperiode ook rekenen op passende catering en een activiteitenprogramma. Dit programma omvat lezingen van Janny van der Heijden, Natasja Sadi, Danny Jansen, Enzo Pérès-Labourdette, Regula Ysewijn en Nadia Zerouali. In de aula worden culinaire films vertoond met een inleiding door Janny van der Heijden. En ook voor (klein)kinderen is er veel te beleven, onder andere in de speciale kindermuseumzaal en tijdens workshops en open kinder- en familieateliers. 

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Rabobank en de Vrienden van Kunstmuseum Den Haag.