Kunstmuseum Den Haag has a treasure chamber of over 160.000 pieces of art. Here we work on making the highlights from this collection available online.
BESCHRIJVING
Met ribbels geblazen, licht gewelfde voet van opaliserend zachtblauw en lichtgroen glas met neerwaarts omgeslagen rand. Stam opgebouwd uit geribbelde roze voluten, waarop bloemen, twee met een groene bladstengel, het geheel omlijst door een geknepen glasdraad. Tulpvormige kelk, net als de voet van opaliserend zachtblauw en lichtgroen glas, optisch geblazen met ribbels en schulpen; rond de kelk twee glasdraden, waartussen negen braamnoppen. Het glas overal met gepoederd bladgoud.
COMMENTAAR
Toen in de jaren dertig van de negentiende eeuw de Venetiaanse glasindustrie herleefde, werden de modellen en technieken uit de glorietijd van het Italiaanse glas als voorbeeld genomen. Gestimuleerd door de burgemeester van Venetië en een abt genaamd Vincenzo Zanetti werd in 1861 in Murano een glasmuseum geopend met daaraan verbonden een opleiding en werkplaats waar glaskunstenaars konden experimenteren met oude vormen en technieken. Een belangrijke rol bij de herleving van de Venetiaanse glaskunst heeft de advocaat Antonio Salviati (1816-1900) gespeeld, die dankzij de financiële steun van een Engelse diplomaat in samenwerking met enkele geroutineerde glasmakers een goed georganiseerd bedrijf opzette onder de naam 'Salviati & C., vanaf 1872 ook 'The Venice and Murano Glass and Mosaic Compagny Ltd.' genoemd. Het glaswerk dat deze firma vanaf 1866 op grote schaal produceerde, vertoont alle kenmerken uit de zestiende en zeventiende eeuw: dun geblazen modellen met de meest fantasievolle en kleurrijke versiersleen, filigraanglas, millefiori en ijsglas. De inzending van circa 600 glazen waarmee Salviati op de wereldtentoonstelling van 1867 in Parijs verscheen, bleek een ware sensatie. De afbeeldingen van deze inzending en de geïllustreerde prijscouranten wakkerden de belangstelling voor Venetiaans glas nog meer aan. Ook in andere Europese landen was sprake van een Venetiaanse stijl. Engelse en Schotse glasfabrieken bijvoorbeeld produceerden dergelijk glas al vanaf de jaren veertig. Publicaties zoals van Apsley Pellat, Curiosities of Glass Making uit 1849, waarin precieze instructies over de technische vervaardiging van Venetiaans glas, en de opening van een winkel van de Venice and Murano Glass Compagny in Londen in 1866 vormden een bron van inspiratie. De beroemdste voorbeelden van Duits glas in Venetiaanse stijl werden vervaardigd in Hamburg door C.H.F. Müller, zie cat. nr. 519,520 . Zie Barovier Mentasti 1978; Spiegl 1980, p. 162-182; Barovier Mentasti 1982, p. 179-230; cat. tent. Venetië 1982, p. 48-51, nr. 374-481; Hajdamach 1991, p. 263-268; Liefkes 1994; Theuerkauff-Liederwald 1994, p 354-366.
VERVAARDIGING
Glaswerk met hetzelfde model stam werd door de firma The Venice and Murano Glass Compagny tentoongesteld op de wereldtentoonstelling in Parijs 1878 (Uhland 1880, p. 189).
VOORSTELLING
Dit glas is een prachtig voorbeeld van een glas in Venetiaanse stijl met een heel eigen, negentiende-eeuws karakter. De kelk is wat topzwaar van verhouding en voor de stam is overdadig gebruik gemaakt van versierselen in zachte kleuren. De opaliserende kleurwisselingen in het glas van de kelk, de opbouw van de stam en de bestrooiing met goudsnippers zijn technisch gezien een hoogstandje.
BRON
Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009
J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 512
Vermelde literatuur/referenties:
Barovier Mentasti 1978
R. Barovier Mentasti, Vetri di Murano dell’800, Venetië 1978
Barovier Mentasti 1982
R. Barovier Mentasti, Il vetro veneziano, Milaan 1982
cat. tent. Venetië 1982
Mille anni di arte del vetro a Venezia, Venetië (Palazzo Ducale, Museo Correr) 1982
Hajdamach 1991
C. Hajdamach, British Glass 1800-1914, Woodbridge 1991
Liefkes 1994
R. Liefkes, ‘Antonio Salviati and the nineteenth-century renaissance of Venetian glass’, in: The Burlington Magazine 136 (1994) May, p. 283-290
Spiegl 1980
W. Spiegl, Glas des Historimus. Kunst- und Gebrauchsgläser des 19. Jahrhunderts, Braunschweig 1980
Theuerkauff-Liederwald 1994
A.-E. Theuerkauff-Liederwald, cat. Venezianisches Glas der Kunstsammlungen der Veste Coburg. Die Sammlung Herzog Alfreds von Sachsen-Coburg und Gotha (1844-1900). Venedig, à la façon de Venise, Spanien, Mitteleuropa, Lingen (Kunstsammlungen der Veste Coburg) 1994
Uhland 1880
E.H. Uhland, Illustrierter Katal0g der Parise Welt-Ausstellung von 1878, Leipzig 1880