gravure: in de trant van Willem Mooleyser [Rotterdam, circa 1640-1700]

Goblet

BESCHRIJVING

Vlakke voet met neerwaarts omgevouwen rand. Holle balusterstam met schijven, conische kelk. Voet gegraveerd met twee bloemstengels, op de kelk voorstelling van een notariskantoor met vier heren, drie aan een tafel gezeten, en het opschrift; " 'T welvaren van de Practijck".



VERVAARDIGING

Over de graveur Willem Mooleyser (ca. 1640-1700) is weinig meer bekend dan dat hij in Rotterdam met vrouw en kinderen leefde. Hij signeerde tussen 1663 en 1693 negen glazen, versierd met wapens, loofwerk, allegorische voorstellingen en, het meest bekend, dansende boeren en boerinnen. Zijn graveerstijl kenmerkt zich door een wat nerveuze krasstijl met weinig dieptewerking, zeer levendige voorstellingen, maar enigszins stugge letters. Op grond van overeenkomsten in de weergave van bloemen (in het bijzonder de ganzerik), druivenranken en figuren zijn veel andere glazen aan hem toegeschreven. Volgens een aantal auteurs is dit niet altijd terecht, omdat meer graveurs deze motieven hebben toegepast (zie Hudig 1926 a; Hudig 1926 b, p. XXI-XXII, reprint p. 10, 11; Schadee 1989, p. 22; Smit 1994, p. 93; Ritsema van Eck 1995, p. 470). Het Kunstmuseum bezit geen glazen die door Mooleyser zijn gesigneerd, wel wordt een glas aan hem toegeschreven . Vier glazen, waarvan drie in het verleden zijn bestempeld als Mooleyser, worden nu als 'in de trant van' Willem Mooleyser gekwalificeerd .



VOORSTELLING

Een aantal glazen is vergelijkbaar gegraveerd met een voorstelling van figuurtjes waarboven een tekst als 'Op het welvaren van' of 'Een glaasje van vriendschap' (zie bijvoorbeeld Klesse, Mayr 1987, nr. 165, alwaar meer verwijzingen). Voor diverse gelegenheden zal in de zeventiende eeuw een dergelijk toepasselijk glaasje zijn bedacht en gegraveerd. Ons glas wordt in de oudere literatuur toegeschreven aan Mooleyser. Hoewel de gravure wel in zijn trant is, is de aantrekkelijke maar weinig consequent gegraveerde voorstelling voor ons de reden deze toeschrijving niet langer te volgen.



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 267



Vermelde literatuur/referenties:



Hudig 1926 a

F. Hudig, 'De glasgraveur W. Mooleyser', in: Oud Holland 43 (1926), p. 221-227



Hudig 1926 b

F. Hudig, 'Diamond engraving', in: W. Buckley, European glass, Londen 1926, p. 14-34; ook verschenen als reprint met de title An essay on Dutch Glass Engravers, Plymouth 1926



Klesse, Mayr 1987

B. Klesse, H. Mayr, cat. Veredelte Gläser aus Renaissance und Barock. Sammlung Ernesto Wolff, Wenen 1987



Ritsema van Eck 1995

P. C. Ritsema van Eck, cat. Glass in the Rijksmuseum, II, Zwolle/Amsterdam (Rijksmuseum) 1995



Schadee 1989

N.I. Schadee, cat. tent. Met rad en diamant, gegraveerde glazen uit Rotterdamse collecties, Rotterdam (Historisch Museum), Rotterdam 1989



Smit 1994

F.G.A.M. Smit, A concise catalogue of European line-engraved glassware 1570-1900, Peterborough (ongepubliceerd manuscript) 1994