Ontdek de collectie
Kunstmuseum Den Haag has a treasure chamber of over 160.000 pieces of art. Here we work on making the highlights from this collection available online.
Grand Dessert – The History of the Dessert
A mouthwatering exhibition
From the traditional Dutch ‘vlaflip’ to a royal dessert buffet, from baklava to a Charlotte Russe, from custard and ice cream to delicious gateaux: this winter the history and enjoyment of desserts in Europe will be the focus of a new exhibition at Kunstmuseum Den Haag which opens on 23 November 2024. With exhibits including recipe books, baking tins, dinner services, paintings and much much more, visitors will be able to dive into the delicious world of desserts. A fun combination of art-historical objects and creative contributions from contemporary makers will make for a show full of surprises. Author and TV personality Janny van der Heijden is the guest curator of Grand Dessert – The History of the Dessert.
-
“Het toetje is meer dan een ultieme afsluiting van een maaltijd. Het is een weerspiegeling van culturele-, sociale- en smaakveranderingen door de eeuwen heen”, vertelt Van der Heijden. “Aan de hand van toetjes kun je heel veel verhalen vertellen. Over rijkdom en armoede, over verleiding en misleiding, overheersing en onderdrukking. Maar bovenal natuurlijk ook over de liefde voor zoet”. Samen met Suzanne Lambooy, conservator van Kunstmuseum Den Haag, werkte ze dit jaar aan Grand Dessert – De geschiedenis van het toetje, een tentoonstelling om van te watertanden. Van der Heijden: “Een must-see voor zowel liefhebbers van kunst, cultuur en geschiedenis als voor iedereen die houdt van zoet. Eigenlijk voor iedereen dus, want wie houdt er nu niet van desserts?”
-
Puddingen, ijs en taartjes zijn al eeuwenlang een geliefde, zoete afsluiting van een diner. Het woord dessert is afgeleid van het Franse werkwoord ‘desservir’, dat ‘de tafel afruimen’ betekent. Het werd dan ook geserveerd nadat de dinertafel was afgeruimd. De tentoonstelling focust op het plezier van het toetje binnen Europa van 1600 tot nu. Daarbij komen verschillende thema’s aan bod, waaronder ijs, pudding, taart, vruchten, toetjes nu, koninklijke desserts, Franse en Britse toetjes. Ook de koloniale herkomst van ingrediënten als suiker, vanille en cacao, de variëteit aan smaken en de verhalen achter beroemde toetjes komen aan bod. De vele verhalen die hiermee samenhangen worden onder andere door Janny van der Heijden verteld in korte video’s. Een van de zalen wordt speciaal voor kinderen ingericht.
-
In de tentoonstelling zullen honderden objecten te zien zijn, zowel afkomstig uit de eigen collectie van het Kunstmuseum als bruiklenen van verschillende Nederlandse musea, kastelen en buitenplaatsen en diverse particulieren. Het varieert van bakvormen tot kookboeken, van serviezen tot bestek, van ijsmallen tot menukaarten, en nog heel veel meer. De tentoonstelling past binnen een serie tentoonstellingen van dit museum over de eetcultuur. Grand Dessert is een vervolg op Nederland Dineert – vier eeuwen eetcultuur (2015/2016). Die tentoonstelling draaide met name om het opdienen van gerechten, terwijl de nieuwe tentoonstelling over toetjes zowel het maak- als het serveerproces centraal stelt. Met verrassende, soms onbekende verhalen. Want wie weet bijvoorbeeld dat suikerwerk een voorloper is van porselein?
-
Om bezoekers nog meer mee te voeren in de verleidelijke wereld van toetjes is een bijzonder element toegevoegd: geuren. Proeven doe je namelijk vooral met je neus, dus aroma’s spelen een grote rol als je smult van een heerlijk dessert. Ruik de kruidige geur van spekkoek, ontdek welke geurelementen samenkomen in baklava of het Perzische ijs Bastani sonati. Geniet van die overheerlijke geur van appeltaart of het Indonesische toetje Es Doger met kokosmelk en siroop van een heerlijk geurende plant uit Zuidoost-Azië. In totaal ontdek je twaalf geuren. Deze zijn ontwikkeld door International Flavors and Fragrances (IFF), wereldwijd een van de grootste producenten op het gebied van smaak- en geurstoffen en tevens gespecialiseerd in museale en erfgoedgeuren, in samenwerking met Dr. Caro Verbeek, kunsthistoricus, geurwetenschapper en conservator van Kunstmuseum Den Haag.
-
Behalve de aantrekkelijk ingerichte tentoonstellingszalen, inclusief de sfeervolle Stijlkamers, kunnen bezoekers gedurende de tentoonstellingsperiode ook rekenen op passende catering en een activiteitenprogramma. Dit programma omvat lezingen van Janny van der Heijden, Natasja Sadi, Danny Jansen, Enzo Pérès-Labourdette, Regula Ysewijn en Nadia Zerouali. In de aula worden culinaire films vertoond met een inleiding door Janny van der Heijden. En ook voor (klein)kinderen is er veel te beleven, onder andere in de speciale kindermuseumzaal en tijdens workshops en open kinder- en familieateliers.
A love of all things sweet
“A dessert is more than just the ultimate ending to a meal”, says Van der Heijden. “It reflects changes in culture, society and tastes down the centuries. You can tell a lot of stories using desserts. Stories about wealth and poverty, about temptation and deception, dominance and oppression, but first and foremost about love of all things sweet.” Along with Suzanne Lambooy, curator at Kunstmuseum Den Haag, she has been working on Grand Dessert – The History of the Dessert, an exhibition that will make your mouth water. “It will be a must-see for fans of art, culture and history, and for everyone with a sweet tooth. So for everyone, in fact, because who doesn’t love a dessert?”
The joy of dessert
For centuries, milk puddings and custards, ice cream and cakes have been a popular way to end a meal on a sweet note. The word dessert comes from the French verb ‘desservir’, meaning ‘to clear the table’. Dessert was served after the dinner table had been cleared. The exhibition focuses on the enjoyment of desserts in Europe from 1600 to the present day, exploring a number of subjects, including ice cream, custards, cake, fruit, desserts today, royal desserts, French and British desserts. The colonial origins of ingredients like sugar, vanilla and cocoa, the variety of flavours, and the stories behind famous desserts will also feature in the exhibition. The many stories associated with these subjects will be narrated in short videos by Janny van der Heijden and others. There will also be a gallery specially designed for children.
Hundreds of objects
The exhibition will comprise hundreds of objects, both from Kunstmuseum Den Haag’s own collection and on loan from various Dutch museums, castles and country estates, and from a number of private individuals. They will range from baking tins to recipe books, from dinner services to cutlery, from ice cream moulds to menus, and much much more. The exhibition is part of a series of shows at the museum on the subject of food culture. Grand Dessert follows on from Dutch Dining – Four Centuries of Table Settings (2015/2016), which focused mainly on the serving of meals, whereas this latest edition highlighting desserts will look at both the making and serving of food, and will include some surprising and unknown stories. Who knew, for example, that confectionery is a forerunner of porcelain?
Special element: fragrances
To take visitors even further into the tempting world of desserts, a special element has been added: scents. After all, tasting is mainly done with your nose, so aromas play a big role when you feast on a delicious dessert. Smell the spicy fragrance of Indonesian sponge cake, discover which aromatic elements come together in baklava or the Persian ice cream Bastani sonati. Enjoy that delicious smell of apple pie or the Indonesian dessert Es Doger with coconut milk and syrop from a fragrant plant from Southeast Asia. In total, you will discover 12 fragrances. These were developed by International Flavors and Fragrances (IFF), one of the world’s leading producers of flavour and fragrance ingredients and also specialised in museum and heritage fragrances, in collaboration with Dr Caro Verbeek, art historian, fragrance scientist and curator of Kunstmuseum Den Haag.
Catering & activities
Visitors can admire the beautifully presented exhibits, some of which will be displayed in our attractive Period Rooms. In addition, they can enjoy appropriate refreshments and participate in a programme of activities. This programme includes lectures by Janny van der Heijden, Natasja Sadi, Danny Jansen, Enzo Pérès-Labourdette, Regula Ysewijn, and Nadia Zerouali. There will also be plenty to do for kids, with a special kids’ gallery, and workshops and other activities for all the family.
The exhibition has been made possible by Rabobank and the Friends of Kunstmuseum Den Haag.
