24 October 2020 till 24 January 2021

Norbert Schwontkowski

Everyone Wants to Go Home

Everyone Wants to Go Home, 2010 Oil on canvas, 200 x 180 cm, Estate Norbert Schwontkowski, Contemporary Fine Arts, Berlin, Photo: Matthias Kolb

Norbert Schwontkowski (1949-2013) is perhaps one of Germany’s best kept secrets. Yet these days his poetic work is gradually attracting more and more admirers outside his homeland. Inspired by Zen Buddhism, which he discovered on trips to Asia, he would seek the aesthetic of the moment, creating work that seems to touch upon a story, without ever telling us how it ends. Sometimes his paintings have a deep existential theme, and sometimes they present absurd situations from daily life, like a man rifling through the fridge in the middle of the night, looking for something to still his rumbling stomach. But the subject is always an individual in search of enlightenment and inspiration in a grim world. Thanks to Schwontkowski’s dry humour his work is never depressing, however. He often prepared by making quick pen sketches in the sketchbook he always carried with him. Everyone Wants to Go Home brings together some 80 paintings and over 40 sketchbooks from international collections, and has been created in collaboration with Kunstmuseum Bonn and Kunsthalle Bremen, where it was shown previously. 

A catalogue has been published to accompany the exhibition, with essays by Stephan Berg, Christa Bürger, Daniel Koep and Christoph Schreier. It is available in German-English and Dutch-English (Wienand Publishing).

Schetsboekjes
“Hoe kom je tot een beeld? En hoe komt het beeld in de wereld?” Deze twee vragen, en de antwoorden daarop - “1. Door bondigheid 2. Door grootheidswaanzin. Door psychische hygiëne” - noteerde de Duitse kunstenaar Norbert Schwontkowski in 1996 in zijn schetsboek. Schwontkowski droeg altijd en overal een schetsboekje bij zich, op praktisch zakformaat. Hij vulde gedurende zijn leven honderden van deze boekjes met zowel beeld als tekst, van schetsen en bijbehorende ideeën voor titels tot reisverslagen en dagboekachtige notities over zijn gemoedstoestand. Speciaal voor de tentoonstelling deed Daniel Koep, samensteller van deze tentoonstelling, uitgebreid onderzoek naar deze schetsboekjes en ontdekte dat aan vrijwel elk schilderij een schets vooraf is gegaan – al is het soms vele jaren eerder. Tekst gaat verder onder de afbeeldingen.

Daniel Koep trof zo’n 100 schetsboekjes aan in één grote oranje koffer uit de nalatenschap van Schwontkowski. Allen van hetzelfde merk en formaat, ongeveer 10 x 15 centimeter, en voorzien van datering op jaar en maand. Schwontkowski bekeek zijn schetsen en notities in de loop der jaren telkens opnieuw en markeerde dat wat hij bruikbaar vond met een sterretje. Gedurende zijn onderzoek merkt Koep dat aan vrijwel elk doek van Schwontkowski, niet zelden van groot formaat tot en met 2 meter, een schets of een notitie in zo’n klein boekje vooraf is gegaan. Oplettende bezoekers zullen verschillende schetsen herkennen.

Publicatie
Bij de tentoonstelling is een catalogus verschenen met teksten van Stephan Berg, Christa Bürger, Daniel Koep en Christoph Schreier, beschikbaar in Duits-Engels en Nederlands-Engels (Uitgeverij Wienand).