Bekertje op voet

BESCHRIJVING

Voet van verguld zilver, geprofileerd met godronnen versierd. Bekertje conisch met afgeronde basis.



COMMENTAAR

In de loop van de zeventiende eeuw raken glasmakers gefascineerd door helder gekleurd glas, dat ontstaat door toevoeging van metaaloxiden aan de gesmolten glasmassa. Koper en lood kleurt glas groen als smaragd, zilver blauw als saffier, tin purper als amethist en goud rood als robijn. Een medaillon van paars en blauw glas past in deze fascinatie voor gekleurd glas. Vele alchemisten en chemici experimenteerden op zoek naar de juiste samenstellingen en smelttemperaturen, wat met de nodige geheimhoudingsplicht werd omringd. De beroemdste vertegenwoordiger van hen is Johann Kunckel (1630-1703) die aan het Saksische en Berlijnse hof werkzaam was. Niet alleen publiceerde hij receptuur in zijn 'Ars vitraria experimentalis oder vollkommene Glasmacher-kunst' uit 1679, maar ook wordt hij gezien als de uitvinder van het bijzonder moeilijk te realiseren goudrobijnglas. Van alle sprankelende kleuren sprak juist dit intens rode glas zeer aan, niet in het minst omdat het met behulp van goud was verkregen en zowel aan goud als aan robijn magische krachten werden toegedacht. Tot ver in de achttiende eeuw werd in de verschillende, aan Duitse vorstenhoven verbonden glashuizen goudrobijnglas geblazen. De voorwerpen werden vaak geslepen, voorzien van een radgravure of verguld zilveren montuur uit Augsburg of Neurenberg. Het Kunstmuseum bezit als voorbeeld van robijnglas een in een montuur gevat klein bekertje dat mogelijk ooit onderdeel is geweest van een reisapotheek. Zie over goudrobijnglas Von Kerssenbrock-Krosigk 1998 en 2001; voor een serie kleurige bekers: Theuerkauff-Liederwald 2007.



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 234



Vermelde literatuur/referenties:



Von Kerssenbrock-Krosigk 1998

D. von Kerssenbrock-Krosisgk, 'Ruby glass of the baroque period', in: Annales 14 (1998), p. 385-388



Von Kerssenbrock-Krosigk 2001

D. von Kerssenbrock-Krosigk, 'Friedrich III / I und die Luxusglasherstellung in Brandenburg', in: Herrliche Künste und Manufacturen, Fayence, Glas und Tapisseriën aus der Frühzeit Brandenburg-Preußens 1680-1720, Berlijn 2001, p. 96-107



Theuerkauff-Liederwald 2007

A.-E. Theuerkauff-Liederwald, 'Becher-Gläser, daran die Farben aus denen Metallen gezogen, von dem berühmten Kunckel verfertiget", in: Journal of Glass Studies 49 (2007), p. 179-190