Kelkglas met deksel

BESCHRIJVING

Brede licht gewelfde voet, holle balusterstam met knoop en schijven. Conische kelk met afgeronde basis. Voet gegraveerd met bloem- en bladrank, kelk gegraveerd met door palmtakken omlijst familiewapen van Van Beuningen met hanen als schilddragers en de lijfspreuk "VIGILANTER"; op de andere zijde een door bloemranken omlijst medaillon met een liggende leeuw en daarboven vliegende haan. Radgravure deels gepolijst.



DATERING

Het glas is waarschijnlijk circa 1726 gegraveerd voor mr. Gerbrand van Beuningen die op 31 juli 1726 lid werd van de schutterij de Confrèrie van de Landboog in Middelburg: het Van Beuningen wapen draagt als hartschild het wapen van de schutterij (zie Nederlands Patriciaat 58 (1972), p. 40). De Amsterdamse tak van de familie Van Beuningen hadden als lijfspreuk 'Vigilanter' (wees waakzaam): op de achterzijde van het glas is het zinnebeeld van Vigilanter, de haan met een liggende leeuw gegraveerd.



VOORSTELLING

Glazen met alliantiewapens zijn meestal gegraveerd ter ere van een huwelijk of een 25-jarig huwelijksfeest . Een familiewapen op een glas betekent echter niet altijd dat dit glas in de huiselijke omgeving werd gebruikt. De wapens zijn veelal van bewindhebbers en regenten van hoogheemraadschappen, handelscompagnieën, schutterijen, gezelschapsverenigingen of sociale instellingen als wees- of armenhuizen die de met hun familiewapen gegraveerde glazen aan deze instellingen hebben geschonken (Camphuis-Haakman 1992, p. 19-21, zie bijvoorbeeld objectnrs. 1012067 en 1004607). Ook is het mogelijk dat met het graveren van een glas een bepaald handelscontract tussen twee personen werd bezegeld: in deze gevallen kunnen de op het glas aangebracht familiewapens evenmin als huwelijksalliantie worden geïnterpreteerd.



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 324



Vermelde literatuur/referenties:



Camphuis-Haakman 1992

C.Y.A. Camphuis-Haakman, De Glascollectie van het Waterschap IJsselmonde. Nederlands gegraveerd glas uit de 18de, 19de en 20ste eeuw, Barendrecht 1992