Op de vriendschap

Het Kunstmuseum heeft een unieke noppenbeker uit de vroeg zestiende eeuw verworven. Het gaat om een groenkleurig ‘Waldglas’, hoogstwaarschijnlijk vervaardigd in een glasblazerij in Duitsland. Het glas is in Nederland voorzien van bijzondere inscripties, zoals namen, symbolen en spreuken, die de eeuwenoude traditie van het met elkaar drinken en toosten tot leven wekken. De wereld telt niet meer dan een handvol gaaf gebleven exemplaren als deze drinkbeker. 

Een noppenbeker was in de 15de en 16de eeuw algemeen in gebruik in West Europa. De verticaal verspringende rijen noppen onder de rand verschaften de drinker meer grip op het glas. Het zijn de vele inscripties die het exemplaar van het Kunstmuseum uniek maken. Bovendien is het object bijna negentien centimeter hoog, wat uitzonderlijk groot is in vergelijking met glazen van hetzelfde tonvormige model in andere museale collecties.

De inscripties zijn aangebracht door mensen in gezelschap, mogelijk tijdens speciale gelegenheden. In de aanwezigheid van belangrijke gasten bijvoorbeeld, of bij het indrinken van nieuwe leden van een broederschap. Tijdens de maaltijden ging de beker rond en verbond zo de aanwezigen met elkaar. Het inkrassen van de eigen naam of persoonlijke spreuk versterkte deze band. Met een stukje diamant in een houdertje graveerden de drinkers zelf een tekst of tekening in het glas.

Museumdirecteur Benno Tempel: “Het object is eeuwenoud maar opvallend gaaf. Al die tijd moet het zorgvuldig zijn gekoesterd. Voor de Collectie Nederland is het een prachtige aanwinst, die veel zegt over onze ceremoniële en sociale tradities.”

Sinds lange tijd heeft het Kunstmuseum diverse gegraveerde glazen verzameld. Dit glas met inscripties uit dank voor een genoten vriend- of broederschap is een waardevolle aanvulling van de collectie. De noppenbeker is aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Jaap en Joanna van der Lee-Boers Fonds, het Mondriaan Fonds en het Hendrik Mullerfonds.

Speciale presentatie

Onder de titel Op de vriendschap is de aanwinst vanaf nu te zien in een speciale presentatie in de Berlage vitrinegang, onderdeel van de toegepaste kunst afdeling van het museum. De presentatie sluit aan bij een initiatief van de Vereniging Rembrandt waarvoor eenmalig ruim tachtig belangrijke aankopen van veertig Nederlandse musea bijeen worden gebracht. Het gaat om kunstaankopen die de afgelopen tien jaar mede zijn verworven met steun van de Vereniging Rembrandt. Als aanvulling op en verwijzing naar deze tentoonstelling (Als kunst je lief is, t/m 3 februari 2019) in het Kröller-Müller Museum worden er door heel Nederland diverse minipresentaties georganiseerd. In totaal doen vijftien musea mee.