18 april 2023 t/m 25 juni 2023

100 jaar Van Doesburgs ‘Maison d’Artiste’

“….maar om erin te wonen?”


In de vaste collectie-opstelling ‘Mondriaan & De Stijl’ zijn momenteel 10 maquettes te zien, die voortborduren op het model ‘Maison d’Artiste’ van Theo van Doesburg.

Honderd jaar geleden, in een Parijse galerie, presenteerden Theo van Doesburg (voorman van kunststroming De Stijl) en architect Cornelis van Eesteren een model van een kunstenaarswoning (‘Maison d’Artiste’). Dit verbeeldde de utopie van Van Doesburg om te  “leven in een ruimtelijk schilderij”.

Het model bestond uit gestapelde ruimtes met rechthoekige en vierkante vlakken, gelijkend op een compositie van Piet Mondriaan.

Het ontwerp was vooral bedoeld als een manifest tegen de - in hun ogen starre - traditionele architectuur.

Maar hoe realistisch was dit model daadwerkelijk? “Naar […] doelmatigheid, bruikbaarheid is veel te weinig gestreefd”, schreef een journalist. De kleuren werden als vervreemdend gezien. Het model werd eerder geaccepteerd als kunstwerk dan als architectuur. “….maar om erin te wonen?”, werd er dan ook verzucht.

De vraag over de praktische uitvoerbaarheid van Maison d’Artiste blijft tot op de dag van vandaag tot de verbeelding spreken, vooral omdat het originele model verloren ging.

In 2002 reconstrueerden studenten van Mick Eekhout (architect en emeritus hoogleraar bouwkunde) de vorm en de kleurencompositie. Twintig jaar later, in 2022, ontwikkelde Eekhout zelf het ‘driedimensionale schilderij’ tot een bewoonbare uitvoering.

De maquettes van deze reconstructies en doorontwikkelingen zijn nu te zien in het museum.
Om de beleving kracht bij te zetten maakte vormgever en architect Tim van Beukering samen met Eekhout animaties van een virtuele rondleiding door het gebouw.

Ook is er een andere reconstructie, gemaakt vanuit het Kunstmuseum in 2017, te zien. Hierbij is gelet op hoe het originele model eruit zou hebben gezien, met gebruik van zo origineel mogelijke materialen, in plaats van of het huis bewoonbaar zou zijn geweest.