Bernard Buffet: een omstreden oeuvre

Bernard Buffet (1928 - 1999) maakte tijdens zijn carrière meer dan 8000 werken, variërend van stillevens, naakten en melancholische zelfportretten tot Parijse stadsgezichten en landschappen. Ook werkte hij als illustrator en ontwerper: hij ontwierp het décor voor de opera Carmen, illustreerde Jean Cocteau’s La Voix Humaine, Dantes Inferno en enkele gedichten van Baudelaire.

Buffet studeert tekenen en schilderen op de Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts’ in Parijs en exposeert al op 17-jarige leeftijd in een Parijse galerie. Vanaf die tijd is zijn ster rijzende: de kritieken zijn lovend en zijn werk wordt de hierop volgende jaren opgenomen in bijna alle belangrijke Parijse exposities. Ook internationaal wordt zijn werk met open armen ontvangen. Zijn schilderijen zijn in deze periode te omschrijven als typisch naoorlogs. Stillevens – waar de armoede vanaf straalt - worden afgewisseld met indringende Parijse stadsgezichten. Deze schilderijen, allemaal opgebouwd uit prominente zwarte lijnen, in combinatie met een kleurenpalet waar een zweem van grijs overheen lijkt te hangen, sluiten aan bij de destijds populaire filosofie van het existentialisme, bekend uit de boeken van Sartre en Simone de Beauvoir.

Hoewel Buffet in het begin van zijn carrière gezien wordt als toonaangevende kunstenaar, keert het tij. In de zestiger jaren viert abstractie hoogtij en raakt Buffets nog altijd figuratieve werk in kunstkringen omstreden . Desondanks blijft Buffet een echte publiekslieveling en daardoor ook commercieel succesvol. Galerie Maurice Garnier, biedt hem aan zijn zaken te regelen. Garnier, die zich tot op de dag van vandaag nog steeds alleen op Buffet richt, zorgt er voor dat zijn - weliswaar veel betwiste - werk in musea over de hele wereld getoond wordt, van Moskou, tot Tokyo en van Berlijn en tot Deurne. Met Den Haag is er een duidelijke link. Schilders als Ber Mengels en Jurjen de Haan (de Nieuwe Haagse School) hebben zich duidelijk door Buffet laten inspireren.

Sinds de jaren negentig is er een internationale herwaardering gaande. In Japan is zijn werk altijd populair gebleven, maar ook in Europa duiken er steeds meer kunstcritici op  die Buffets werk op waarde schatten. De kern van de overzichtstentoonstelling in het Gemeentemuseum vormen de naoorlogse stadsgezichten en stillevens, maar ook zijn literaire illustraties, die tezamen een perfect tijdsbeeld geven. Ook is de verdere ontwikkeling van deze kunstenaar goed te volgen:  zijn reizen naar Italië, Engeland, Japan, maar ook Nederland komen terug in zijn werk, daarnaast zijn er verschillende zelfportretten, religieuze scènes, landschappen en enkele werken naar grote meesters als Courbet en Rembrandt. Ondanks de grote variatie aan onderwerpen en de kritiek die Buffet tijdens zijn leven heeft moeten verduren, valt op dat hij altijd vastgehouden heeft aan zijn eigen zeer herkenbare figuratieve stijl van schilderen en illustreren. Op 4 oktober 1999 beneemt hij zich het leven in La Domaine de la Baume in Tourtour.

Catalogus

Bij de tentoonstelling verschijnt, in samenwerking met Waanders, een catalogus met een inleiding van conservator John Sillevis.