Cesar Domela

Na zijn dood in 1992 liet de Nederlandse kunstenaar César Domela een even omvangrijk als gevarieerd oeuvre na. Een deel daarvan kwam in het bezit van zijn dochters Lie Tugayé-Domela Nieuwenhuis en Anne Dutter-Domela Nieuwenhuis. Dertien werken uit deze nalatenschap schenken zij nu aan het Gemeentemuseum Den Haag. Deze gift vormt een belangrijke aanvulling op de bestaande Domela-collectie van het museum, dat hierdoor een compleet overzicht van het werk van deze veelzijdige kunstenaar in zijn bezit heeft. Vanaf 24 november is deze bijzondere schenking, die bestaat uit schilderijen, reliëfs en een sculptuur, voor het eerst te zien in een grote overzichtstentoonstelling gewijd aan Domela.

César Domela

César Domela wordt in 1900 geboren als jongste zoon van de socialistische politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Op jonge leeftijd vertrekt hij naar Italië waar hij in contact komt met verschillende avant-gardekunstenaars. Niet veel later ontmoet hij Mondriaan, Van Doesburg en andere leden van De Stijl, de kunstenaarsgroep waar hij in 1924 als jongste lid toetreedt. Domela’s ontwikkeling als kunstenaar gaat echter een andere kant op dan die van zijn meeste Stijl-collega’s. Hij legt zich steeds meer toe op de ontwikkeling van reliëfs: driedimensionale schilderijen, waarbij voor hem de diagonaal een belangrijke rol speelt. Daarnaast experimenteert hij met fotomontages voor commercieel gebruik in de reclame. Zijn werk heeft succes en in 1936 is hij vertegenwoordigd op de expositie Cubism and Abstract Art in het Museum of Modern Art in New York.

Collectie

Na de Tweede Wereldoorlog worden vooral de reliëfs beeldbepalend in zijn oeuvre. In 1960 koopt het Gemeentemuseum Den Haag werk van hem aan en organiseert een retrospectief. Twintig jaar later vind daar ook een tweede grote overzichtstentoonstelling van Domela plaats. Inmiddels beschikt het museum over een uitgebreide collectie, die zich tot nu toe voornamelijk richt op de fotomontages en het reclamewerk. De bijzondere band tussen het Gemeentemuseum Den Haag en César Domela is voor zijn dochters reden geweest om juist aan deze instelling dertien reliëfs van hun vader te schenken, evenals het feit dat de kunstwerken van Domela uitstekend binnen de verdere collectie van het museum passen. Het Gemeentemuseum Den Haag is bijzonder trots om deze gift te mogen ontvangen en verheugd dat de collectie-Domela, die zo sterk bij het museum hoort, nu een volledig beeld geeft van de ontwikkeling die deze kunstenaar tijdens zijn leven doormaakte. Gelijktijdig wordt in het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) het aan de Staat der Nederlanden gelegateerde en geschonken archief van César Domela, dat aan deze instelling is overgedragen, officieel opengesteld.

De overdracht

Op 23 november vindt de officiële overdracht plaats, waarbij museumdirecteur Wim van Krimpen uit handen van Lie Tugayé-Domela Nieuwenhuis en Anne Dutter-Domela Nieuwenhuis de geschonken kunstwerken ontvangt. Deze overdracht is tevens het startschot voor de grote overzichtstentoonstelling van César Domela. Hier zijn niet alleen de dertien werken die aan het Gemeentemuseum Den Haag zijn geschonken te zien, maar ook tien reliëfs die het Sprengel Museum in Hannover mocht ontvangen, aangevuld met een groot aantal bruiklenen. Daarnaast wordt uiteraard het werk van Domela getoond dat zich al in de collectie van het museum bevond en zijn onder meer fotomontages van Schuitema en Zwart te zien.

Catalogus

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus, waarin naast alle geschonken werken ook een bijzonder interview staat met Lie en Anne Domela Nieuwenhuis; over hun vader, zijn kunst en deze schenking. De catalogus is in de museumwinkel, via de webshop (shop.gemeentemuseum.nl) en bij het RKD te koop (€ 19,50).