18 september 2021 t/m 09 januari 2022

Walter Swennen

Schildersgeest

Walter Swennen, Haunted, 2014, acrylverf op doek, 100 × 80 × 2 cm. Beeld courtesy: Walter Swennen en Xavier Hufkens, Brussels. Foto: HV-studio


Het eigenzinnige oeuvre van de Belgische kunstenaar Walter Swennen (1946) is diepgeworteld in taal. Al vanaf zeer jonge leeftijd ontwikkelt hij een grote gevoeligheid voor het gesproken en geschreven woord. Noodgedwongen, want als hij vijf jaar oud is, besluiten zijn ouders om van de ene op de andere dag te breken met hun Vlaamse verleden en over te schakelen op het Frans. Het is het begin van een levenslang onderzoek naar hoe (beeld)taal betekenissen overdraagt – of juist verduistert. 

Swennens schilderijen, vaak een mengeling van luchtige absurditeit en filosofische speelsheid, zijn steeds een variatie op dat thema maar lopen qua stijl behoorlijk uiteen. Het is het resultaat van de associatieve methode die hij hanteert en die zijn werk verwant maakt aan free jazz: hij schildert zonder vaste richting en zonder einddoel. “Mijn enige doel is het schilderij afmaken”, zegt hij. “Je begint, en je reageert op wat er is. Mensen die over schilderkunst schrijven, vergeten dat schilderen doorgaans niet meer is dan een afspraak tussen de schilder en het schilderij.”

 

Walter Swennen

  • Swennen begint zijn artistieke carrière als dichter. Als adolescent wordt hij gegrepen door de poëzie van de Beat Generation en Paul van Ostaijen, maar pas na het afronden van zijn studie psychologie maakt hij van zijn liefde zijn beroep. In de jaren zestig raakt hij bevriend met dichter en conceptueel kunstenaar Marcel Broodthaers (1924 - 1976) met wie hij samenwerkt aan enkele, legendarisch geworden happeningsOp zijn 35ste legt Swennen zich volledig toe op het schilderen, al blijft poëzie altijd een belangrijke rol spelen in zijn werk, evenals de psychoanalyse van Sigmund Freud en Jacques Lacan waarin hij zich tijdens zijn studie heeft verdiept.

     

    Als schilder bewandelt Swennen van meet af aan zijn eigen weg. Zich niet conformerend aan een stijl of stroming concentreert hij zich op een eigenzinnig oeuvre vol kwinkslagen, tegenstrijdigheden en literaire referenties. De voorwerpen die hij schildert zijn herkenbaar; de letters en tekstflarden leesbaar, maar ondanks die herkenbaarheid geven zijn werken zichzelf nooit helemaal prijs. Hij nodigt uit om traag te kijken, te puzzelen en te onderzoeken hoe je met taal en beeld een boodschap kunt overbrengen. Of beter gezegd: hoe taal en beeld als boodschappers altijd tekortschieten. Met zijn humor en originaliteit als belangrijkste wapens legt Swennen het manco van taal bloot en zet daarbij de kijker regelmatig op het verkeerde been.

  • De tentoonstelling past binnen de recente traditie van Kunstmuseum Den Haag om geregeld Belgische kunstenaars te tonen. Na onder anderen Luc Tuymans, Berlinde De Bruyckere, Jean Brusselmans, Marthe Wéry en Rinus Van de Velde zet het museum dit maal een kunstenaar in de schijnwerpers die in de Belgische kunst lange tijd een buitenbeentje is gebleven.

     

    Swennens werk is geliefd bij kenners en kunstenaars, en wordt de laatste jaren door een groeiende groep liefhebbers terecht omarmd. In samenwerking met Kunstmuseum Bonn en Kunst Museum Winterthur presenteert het Kunstmuseum zijn eerste grote overzichtstentoonstelling in Nederland. Met ruim 65 schilderijen brengt het museum een bijzondere dwarsdoorsnede uit het oeuvre van Walter Swennen bijeen, van de jaren 80 tot nu.

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een catalogus getiteld Das Phantom der Malerei / The Phantom of Painting met tekstbijdragen van de drie conservatoren van Kunstmuseum Den Haag, Kunstmuseum Bonn, waar het retrospectief eerder te zien was, en Kunst Museum Winterthur, waar de tentoonstelling na Den Haag naartoe reist. De tweetalige publicatie (Duits en Engels) is uitgegeven door Uitgeverij Hannibal. Verkoopprijs in onze museumwinkel: € 25