Onbekende glasblazer

Wijnfles

Tweede van rechts



BESCHRIJVING

Ingestoken bodem. Cilindervormig lichaam, slanke hals, opgelegde hoekige lipdraad.



COMMENTAAR

Door de economische voorspoed in de Noordelijke Nederlanden in de zeventiende eeuw was er een groeiende behoefte aan wijn voor de steeds welvarender wordende burgerij. Dat betekende een groeiende vraag naar en daaruit voortvloeiende handel in wijnen uit het Rijnland, Frankrijk en andere Zuid-Europese landen. In de vroege zeventiende eeuw werd wijn vooral uit grote vaten getapt in gewone of speciale sierflessen . Sinds de tweede helft van de eeuw echter, toen het dankzij technische ontwikkelingen mogelijk was dikkere en dus sterkere flessen te blazen, werd de voorkeur gegeven aan wijnen die in aparte flessen waren gebotteld. In de Nederlanden specialiseerden veel glasblazerijen zich in het vervaardigen van wijnflessen, zeker in de achttiende eeuw, maar ook werden flessen uit landen als Engeland geïmporteerd. De vorm van de wijnfles evolueerde van een bol model met lange nek naar een smaller cilindrisch model met kortere nek in de latere achttiende eeuw. Dit model was economischer qua vervoer en opslag. De zes wijnflessen die onze collectie rijk is, geven een mooi beeld van deze ontwikkeling. Vijf van de zes wijnflessen zijn in december 1896 opgegraven op het terrein van het voormalige kasteel Westerbeek aan de Loosduinsche Vaart, zie Servaas van Rooyen 1908, p. 204, nr. 555. Eén fles komt uit het scheepswrak van het bekende VOC-schip de 'Amsterdam' dat voor de Engelse kust is gestrand. Zie voor drankflessen, de ontwikkeling van modellen en de daarbij zo belangrijke bodemvondsten McNulty 1971 en Henkes 1994, p. 236-244 en 283-291 met verwijzingen.



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 202



Vermelde literatuur/referenties:



Henkes 1994

H. E. Henkes, Glass zonder glans. Vijf eeuwen gebruiksglas uit de bodem van de Lage Landen 1300-1800, Rotterdam (Rotterdam Papers 9) 1994



McNulty 1971, 1972

R.H. McNulty, 'Common beverage bottles: their production, use and forms in seventeenth and eighteenth-century Netherlands', dl. I in: Journal of Glass Studies 13 (1971), p. 91-119; dl. II in: Journal of Glass Studies 14 (1972), p. 141-148



Servaas van Rooyen 1908

A.J. Servaas van Rooyen, Catalogus der geschied- en oudheidkundige voorwerpen van het Gemeentemuseum van 's-Gravenhage, Den Haag (Haags Gemeentemuseum) 1908