Zaal 44

44.1
Oranje wordt vaak als signaalkleur gebruikt – denk aan Amerikaanse gevangeniskleding – maar de bekendste associatie is misschien wel die met boeddhistische monnikspijen. Boeddha bepaalde dat deze alleen met plantaardige verf gekleurd mochten worden, zoals kostbaar saffraan, of het goedkopere kurkuma.

Saffraan is een van de duurste specerijen ter wereld. Als kleurstof geeft saffraan een intense kleur aan kleding. In de middeleeuwen vond men oranje een mengsel van rood en het kwalijke geel. Dat kon niet goed zijn. Het is ook daarom dat Judas, de verrader van Christus, altijd met rood haar werd afgebeeld.

Oranje is een bekende alarmkleur in het verkeer, en de beruchte ‘zwarte doos’ in vliegtuigen is in werkelijkheid dan ook oranje.


44.2
Vanwege het Huis Oranje-Nassau was de Nederlandse vlag oorspronkelijk oranje-wit-blauw. Maar omdat men niet in staat was een oranje verf te maken die niet verbleekte in de zon, besloot men in de jaren 1660 rood in plaats van oranje gebruiken voor de nationale driekleur.

Oranje is onze nationale kleur, maar het dragen ervan kon je vroeger de kop kosten. Bijvoorbeeld door tijdens de Tweede Wereldoorlog een oranje verzetsbroche op te spelden, of door het dragen van een oranje kokarde tijdens de Franse Tijd.


44.3
Oranje is lang niet als een zelfstandige kleur gezien. Veel oranjetinten werden ingedeeld bij geel of rood. Pas toen Isaac Newton in 1666 het kleurenspectrum beschreef en indeelde in de zeven kleuren van de regenboog, kreeg oranje een eigen identiteit.

Oranje bestaat als kleurnaam pas sinds de zestiende eeuw. Daarvoor werd de benaming ‘giolureade’ of ‘geelrood’ gebruikt in Noord-Europa.