ontwerp Piet Zwart [1885-1977]

Bruynzeelkeuken

De Stijl-kunstenaars zoeken naar een nieuwe kunstvorm die van toepassing is op de hele samenleving, ook in vormgeving en architectuur. Ze heffen de hiërarchie tussen de kunstvormen op en zoeken een beeldtaal die past bij de toekomst. Piet Zwart (1885-1977), Nederlands typograaf en industrieel ontwerper, is sterk door De Stijl beïnvloed maar sluit zich nooit officieel aan. Wel ziet hij dat in reclame, vormgeving, typografie, interieurontwerp en mode grote stappen te zetten zijn. Theo van Doesburg hekelt zijn losse houding, maar Zwart houdt niet van dogma’s.



In 1913 verhuist Piet Zwart naar Voorburg. Daar leert hij Vilmos Huszár (1884-1960) en architect Jan Wils (1891-1972) kennen. Zwart werkt als tekenaar voor Wils en werkt mee aan een aantal van zijn bouwprojecten. Later werkt hij ook met Huszár samen: Zwart ontwerpt, Huszár neemt de kleuren voor zijn rekening.



Deze keuken, ontworpen voor de firma Bruynzeel, is het beroemdste ontwerp van Zwart. In zijn ontwerp richt hij zich op standaardisatie. ‘Een onvoldoende of ondoelmatig ingerichte keuken kost tijd, arbeid, geld een dagelijksche ergernis. Een Bruynzeel keuken is altijd volledig en doelmatig spaart tijd, arbeid en geld een dagelijksche vreugde.’ Met deze woorden lanceert de firma Bruynzeel in 1935 hun keuken van de toekomst. Wil het meubel ‘gemeenschapsbelang’ krijgen, aldus Zwart, dan vraagt de ‘normalisatie’ ervan om aandacht. Dit sluit aan bij de kenmerken van De Stijl: losse onderdelen vormen een samenhangend geheel, een totaalkunstwerk. De zeegroene kleur van de keuken is vreemd, gezien het gebruikelijke primaire rood, blauw en geel. Dat heeft een bijzondere reden: als Bruynzeel-medewerkers hun directeur Cees Bruijnzeel vragen in welke kleur het eerste proefmodel moet worden geschilderd, denkt hij direct aan de zeegroene zomerjurk die hij kocht voor zijn vrouw in de zomer van 1918, toen zij elkaar ontmoetten. De keuken is een doorslaand succes en wordt de signatuur van de firma.



Het Kunstmuseum Den Haag heeft een rijke verzameling werken van De Stijl-kunstenaars. Het museum huist niet alleen ’s werelds grootste collectie van Piet Mondriaan, maar ook werk van o.a. Bart van der Leck, Vilmos Huszár en Gerrit Rietveld. Ook kunstenaars die sterk beïnvloed zijn door De Stijl zijn vertegenwoordigd in de collectie.