Kelkglas

BESCHRIJVING

Dikke gewelfde voet, zware balusterstam met knoop met twee luchtbellen. Conische kelk met afgeronde basis, gegraveerd met aan de ene zijde de gekroonde familiewapens van Hooft en Verburgh, geflankeerd door samengestrikte palm- en olijftakken; aan de andere zijde een wijnstok met druivenranken, waarin etende vogels en een slak op het grondje, waaronder een band met opschrift in diamantgravure: "HET GROYEN EN BLOUYEN VAN LANGEROODE".



COMMENTAAR

Tijdens het zomerse verblijf op de buitenplaats zal in de achttiende eeuw menig eigenaar met zijn gasten het glas hebben geheven op de geneugten van het buitenleven en de mooie plaats. Veel glazen zijn dan ook gegraveerd met hierop toepasselijke voorstellingen. Jacob Sang signeerde een klein aantal glazen, waarop de namen van de huizen verwijzen naar buitenplaatsen in de wijde omgeving van Amsterdam en Haarlem (Laméris 1996, afb. 7; Ritsema van Eck 1995, nr. 215). Verschillende andere glazen zijn aan hem toegeschreven (bijvoorbeeld Vreeken 1998, nr. 241). Een hoogtepunt hieronder is de grote bokaal van Meer en Berg die ons een blik gunt op de prachtige tuinen die dergelijke buitenplaatsen hadden . Glazen als objectnrs. 1004692 en 1004498, waarop het buitenleven met de jacht, de visserij, het vinken vangen en het genieten van muziek wordt afgebeeld, zullen eveneens in deze context zijn besteld. In vergelijking met het aantal buitenhuizen zijn stadshuizen minder afgebeeld.



VOORSTELLING

De wapens op de bokaal zijn van Willem Hooft (1662-1740) en Adriana Verburgh (data onbekend) die in 1699 in het huwelijk traden. Hooft was een invloedrijk regent: hij was secretaris in zijn woonplaats Amsterdam, kastelein, baljuw en dijkgraaf van Woerden, opperdijkgraaf van Delfland, meesterknaap van Holland, schepen, raad en burgemeester van Delft, bewindhebber van de Delftse V.O.C. kamer (Van der AA 1867). Mogelijk is het glas besteld ter gelegenheid van het 25-jarige huwelijksfeest van Hooft en Verburgh in 1724. Langeroode was een buitenplaats bij Alphen die sinds 1694 in het bezit was van Adriana. Er bestaat een prent van het huis door Fr. van Bleijswijck uit 1714 (Regt 1920, p. 197-1990) die overigens niet voor dit glas is gebruikt.



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 328



Vermelde literatuur/referenties:



Van der Aa 1867

A.J. van der Aa, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem 1867



Laméris 1996

A. Laméris, 'Jacob Sang, glasgraveur', in: Vormen uit Vuur (1996) 157, p. 2-12



Regt 1920

W.M.C. Regt, 'Alphenische Buitenplaatsen', in: Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en Rijnland 17 (1920), p. 197-199



Ritsema van Eck 1995

P. C. Ritsema van Eck, cat. Glass in the Rijksmuseum, II, Zwolle/Amsterdam (Rijksmuseum) 1995



Vreeken 1998

H. Vreeken, cat. Glas in Amsterdams Historisch Museum en Museum Willet-Holthuysen, Amsterdam (Amsterdams Historisch Museum/Zwolle) 1998