Onbekend

Kelkglas

Links op de foto



BESCHRIJVING

Gewelfde voet, slanke balusterstam met knopen, de middelste met een dubbele rij luchtbellen. Conische kelk met afgeronde basis, gegraveerd met de voorstelling van een rennend paard op een grondje met rocaille en het opschrift in diamantgravure 'AUREA LIBERTAS'.



VERVAARDIGING

Een door Jacob Sang gesigneerd en 1752 gedateerd glas combineert het opschrift 'Aurea Libertas' met een springend paard (Smit 1992a, p 7). Hoewel de weergave van het paardje en de gepolijste parelsnoeren van ons glas overeenkomsten vertonen met het glas van Sang wijkt de vormgeving van het grondje iets af. Bovendien is het opschrift 'AUREA LIBERTAS' in diamantgravure opgebracht, wat bij Sang nooit het geval is. Om die reden wordt het glas niet aan Sang toegeschreven. Het glas en de kwaliteit van de gravure vertonen grote overeenkomsten met een glas met voorstelling van een open vogelkooitje in Museum Boijmans van Beuningen waarop hetzelfde opschrift eveneens in diamantlijngravure is aangebracht (Schadee 1989, nr. 32).



VOORSTELLING

Veel in Nederland gegraveerde glazen zijn voorzien van het opschrift 'Aurea Libertas' ofwel 'Gouden Vrijheid'. De bijbehorende voorstelling kan zijn een Hollandse stedenmaagd met een vrijheidshoed op een staf, een opspringend paard of een open kooitje met een wegvliegende vogel. Vrijheidshoed en paard symboliseren de zegeningen van het leven in vrede en vrijheid. Dergelijke afbeeldingen komen voor sinds de late zeventiende eeuw en worden toegepast in tijden van politieke onrust en vrijheidsdrang zoals in de patriottentijd (zie Ritsema van Eck 1995, nr. 116, 333, 554). Het kooitje met de wegvliegende vogel symboliseert over het algemeen de vrijheid (Ritsema van Eck 1995, nr. 210, 225, 334, 335). Als kooi of vogeltje worden begeleid door een jongen en een meisje, zoals we bij gestippelde glazen zien, ligt de vrijheid in een vriendschap of liefdesrelatie meer voor de hand (Smit 1993, p. 26).



BRON

Pijzel-Dommisse, Eliëns 2009

J. Pijzel-Dommisse, T.M. Eliëns, cat. tent. Glinsterend Glas. 1500 jaar Europese Glaskunst. De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Zwolle/Den Haag (Gemeentemuseum Den Haag) 2009, nr. 341



Vermelde literatuur/referenties:



Ritsema van Eck 1995

P. C. Ritsema van Eck, cat. Glass in the Rijksmuseum, II, Zwolle/Amsterdam (Rijksmuseum) 1995



Schadee 1989

N.I. Schadee, cat. tent. Met rad en diamant, gegraveerde glazen uit Rotterdamse collecties, Rotterdam (Historisch Museum), Rotterdam 1989



Smit 1992a

F.G.A.M Smit, A concise catalogue of eighteenth-century wine-glasses Wheel engraved and signed by Jacob Sang, Peterborough (ongepubliceerd manuscript) 1992



Smit 1993

F.G.A.M Smit, Uniquely Dutch eigtheenth-century stipple-engraving on glass, Peterborough (ongepubliceerd manuscript) 1993