Mondriaanjaar 2017


In 1917 nam een aantal kunstenaars het initiatief zich te groeperen rondom het tijdschrift De Stijl. Zij wilden de wereld veranderen met kunst. Hun kunst was bovendien ook artistiek gezien zeer vernieuwend. Het werk van kunstenaars als Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Gerrit Rietveld en Piet Mondriaan hangt daarom inmiddels in de eregalerijen van ’s werelds bekendste musea. In 2017 – 100 jaar na de oprichting van De Stijl - vierden we in Nederland daarom 100 jaar Mondriaan en De Stijl: dé belangrijkste vaderlandse bijdrage aan de ontwikkeling van de internationale moderne kunst. Het Kunstmuseum vormde met zijn wereldberoemde Mondriaan en De Stijlcollectie het centrum van dit feestjaar.

Onderzoek en tentoonstellingen
Het Kunstmuseum organiseerde in dit feestjaar vier tentoonstellingen: Piet Mondriaan en Bart van der Leck, De Ontdekking van Mondriaan, Architectuur en Interieur. Verlangen naar Stijl en Fashion in Style. Jarenlang onderzoek culmineerde bovendien in de afronding van het 10-jarig Mondriaanrestauratieproject, onderzoeksprojecten met het RKD Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis naar de brieven van Mondriaan en Het Nieuwe Instituut naar de architectuur en ontwerpen van De Stijl. Ook verschenen in 2017 drie publicaties: Piet Mondriaan. Een nieuwe kunst voor een ongekend leven, Piet Mondriaan. De man die alles veranderde en Piet Mondriaan & Bart van der Leck. De uitving van een nieuwe kunst.


Rood, geel, blauwe confetti
Om te zorgen dat het jubileum ook buiten het museum werd gevierd, strooiden we met behulp van citydressing denkbeeldig een hand vol rood-geel-blauwe confetti uit over de stad. Prominente gebouwen en publieke ruimtes zoals het stadhuis, de hofvijver en de gebouwen boven de Utrechtsebaan werden gemarkeerd met De Stijl-kleuren. Een groot aantal Haagse bedrijven kleurde hun gebouwen op prominente locaties mee. Voor het midden- en kleinbedrijf ontwikkelden we een speciale MKB-toolkit, zodat etalages en gevels eenvoudig doch stijlvol konden worden versierd. Dit zorgde voor een heus rood, blauw, geel sneeuwbaleffect: winkeliers van Escamp tot Statenkwartier versierden hun gevels.

Mondriaan voor iedereen
De Haagse invulling van het landelijke themajaar Mondriaan tot Dutch Design, in Den Haag ook wel ‘het Mondriaanjaar’ genoemd, was een succes. Maar liefst 289.000 mensen kwamen naar het museum om onze prachtige tentoonstellingen en activiteiten te bezoeken. Daarvan kwam 18% uit het buitenland. Een significante stijging in het buitenlands bezoek. Onder hen maar liefst 6568 leerlingen uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Ruim 1 miljoen leerlingen volgden een les Nieuwsbegrip over De Stijl en honderdduizenden leerlingen gingen zelf in de klas aan de slag, geïnspireerd door De Stijl.


Allemaal ontdekten zij Mondriaan, de bekendste vertegenwoordiger van De Stijl. Met dit themajaar wilden we Mondriaan nu eindelijk écht bekend maken bij het grote publiek. Dan moest Mondriaan wel eerst af van het imago van een saaie, rigide en strenge man. De Mondriaanbiografie van conservator Hans Janssen vormde daarvoor het startschot en schetste een heel ander beeld van Mondriaan. De inkijkjes in het leven van een echte wereldburger zijn vervolgens ook prachtig vertaald naar de interactieve website Mondriaan.nl.

De Ontdekking van Mondriaan

De Ontdekking van Mondriaan
Ook wilden we laten zien: Mondriaan is meer dan zijn abstracte composities. Daarom lieten we het publiek kennis maken met de rijkdom van zijn oeuvre. Alleen het inzicht in het vroegere werk zou het begrip voor het wereldberoemde, maar vaak ook moeilijk bevonden rood, geel, blauw doen groeien. De tentoonstelling De Ontdekking van Mondriaan nam de bezoeker mee op een duizelingwekkende reis door zijn indrukwekkende oeuvre. De Mondriaans waren in de afgelopen tien jaar gerestaureerd, zodat elk schilderij en elke tekening in dit feestjaar in optimale conditie kon worden gepresenteerd. Nooit eerder werd zo’n compleet beeld van de ontwikkeling van de kunstenaar getoond. Mondriaans unieke reis naar de abstractie werd via een magische animatie bovendien ook nog eens miljoenen keer online beleefd.

Samenwerking met vele partners
En er was nog zoveel meer. Van Mondriaan Doeboeken tot een intensieve samenwerking met ROC Mondriaan. Van een nieuw Mondriaan-collectieboek tot de presentatie van Mondriaans brieven. Van Mondrizwaan in de Donald Duck tot interventies van studenten van de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst. Van een website over Mondriaans liefde voor het Nederlands landschap, in samenwerking met Staatsbosbeheer, tot dans in de Mondriaan & De Stijl vleugel. We hebben met vele partners echt alles op alles gezet voor die ontdekking van Mondriaan.

Van Den Haag tot de wereld
En onze boodschap kwam aan. "It will force anyone who thinks they know Mondrian, as a rational, rigorous painter of crisscrossing black grids embellished with blocks of primary colours, to think again," aldus de BBC. En ook op 'kleine' schaal maakte Mondriaan grote indruk.  “Wow, wat groot!”, “Er zit tape op!”, “Ik weet alles van Mondriaan!” “Dit is zijn laatste schilderij. Toen ging hij dood, ” aldus een enthousiaste leerling die eindelijk Victory Boogie Woogie in het echt zag. Van internationale pers tot het klaslokaal in Den Haag. Mondriaan was het gesprek van de dag. Wie had dat ooit vóór 2017 kunnen denken!

In 2017 verscheen ook een prachtige publicatie waarin wij terugblikken op het Mondriaanjaar. U kunt deze onderaan de pagina downloaden.

Het Haagse Mondriaanjaar was onderdeel van het landelijke themajaar Mondriaan tot Dutch Design. 100 jaar De Stijl. Ook collega’s zoals Museum Dr8888, Villa Mondriaan, Het Kröller-Müller Museum, Mondriaanhuis, Centraal Museum Utrecht, Museum De Lakenhal en de Dutch Design Week hebben met prachtige tentoonstellingen en programma’s het publiek laten kennismaken met een van de vensters van de Nederlandse canon De Stijl.
 

Downloads