14 oktober 2017 t/m 04 maart 2018

Marthe Wéry

Verfijning op papier

In het verfijnde werk van Marthe Wéry (1930-2005), dat in al zijn eenvoud zo krachtig is, gaat het om de zeggingskracht van lijn, vlak en kleur in relatie tot de ruimte. In het Berlagekabinet zijn nu hoogtepunten te zien uit Wéry’s oeuvre uit de jaren ’70 en ’80 waarin zij papier als drager gebruikt

Sinds de eerste Europese tentoonstelling over Minimal Art in 1968, in het Gemeentemuseum Den Haag, besteedt het museum consequent aandacht aan minimalisme in de beeldende kunst. Van daaruit legt het Gemeentemuseum een sterke belangstelling aan de dag voor het oeuvre van de Belgische kunstenares Marthe Wéry, van wie het diverse werken in de collectie heeft, en organiseerde het museum in 1986-‘87 en 2011 omvangrijke solotentoonstellingen van haar werk.

Papier bracht Wéry jarenlang tot diverse bijzondere uitdrukkingsvormen waarbij de visuele ervaring voorop staat. Met Oost-Indische inkt trekt ze rechte, verstilde lijnen, waarbij ook de verschillende formaten en soorten handgeschept papier een rol spelen in de uitdrukkingskracht van het werk. Glad, formeel en rationeel van uitstraling of juist bobbelig, tactiel en sensueel. Met vouwen in het papier accentueert of doorbreekt ze de getekende lijnen. Andere keren drenkt Wéry papier in acrylverf en regisseert ze het kleurverloop. Vaak maakt zij twee-of drie- of meerluiken, waarbij de installatie ervan op een ritmische manier wordt afgestemd op de ruimte.

Rond 1980 gaat Wéry lijnen vervangen door schrifttekens of tekst. Teksten van onder anderen de Franse kunstenaar Henri Matisse of de Amerikaanse schrijfster Gertrude Stein neemt zij tot uitgangspunt van haar zogenaamde écritures. Ook ontstaan er in aquatint composities van geometrische kleurvlakken die een wisselwerking aangaan met het wit van het papier. Wanneer Wéry tekeningen begint te stapelen, in pakjes op een plank, aan de wand en op de vloer gaan deze functioneren als driedimensionale werken.

De poëzie die uitgaat van de subtiele verhoudingen tussen de lijnen en vlakken en de wisselwerking met de architectuur wordt ook in het Berlagekabinet voelbaar voor bezoekers. Om dit geluksgevoel uit het werk te kunnen halen is aandacht nodig. Je zou er wellicht zo aan voorbij kunnen lopen, maar neem je de rust dan openbaart zich de gevoeligheid en intelligentie van haar werk, dat zowel aards is als het materiële overstijgt.

Marthe Wéry wordt beschouwd als een van de belangrijkste moderne kunstenaars van België. Zij studeerde schilderkunst aan La Grande Chaumière in Parijs en leefde en werkte daarna in Brussel. Ze nam deel aan belangrijke internationale exposities als Documenta 6 in Kassel (1977) en vertegenwoordigde België op de Biënnale in Venetië (1982). Het Gemeentemuseum kreeg voor deze verfijnde presentatie - waarin één werk op papier van Wéry uit de eigen museumcollectie is opgenomen - toegang tot de bijzondere door de familie van Marthe Wéry beheerde collectie van haar werk.