Mozart in de stijlkamers

In het kader van het Mozart Jaar besteedt het Gemeentemuseum in de zes Stijlkamers van het museum aandacht aan de beroemde componist Wolfgang Amadeus Mozart, die 250 jaar geleden geboren werd. Wolfgang Amadeus Mozart (Salzburg 1756 – Wenen 1791) groeit op in een muzikaal gezin: vader Leopold speelt klavier, viool en orgel en is naast musicus een invloedrijk muziekpedagoog. Het huis van de familie Mozart staat vol instrumenten en vader Leopold geeft er zijn kinderen Wolfgang en Maria Anna geestdriftig les. Als blijkt dat de jonge Wolfgang een waar wonderkind is, besluit zijn vader zich geheel aan diens carrière te wijden. Wolfgang maakt overal waar hij speelt indruk met zijn viool- en pianospel, heeft een absoluut gehoor en een bijzonder auditief geheugen. Zo heeft hij de gave om meerstemmige muziek na eenmaal horen te kunnen noteren. Ook zijn improvisatietalent en zijn vrolijke karakter maken hem een graag geziene musicus.

Feestmuziek voor de Oranjes

Leopold Mozart acht het van groot belang dat zijn musicerende kinderen meer zien dan Salzburg, en het gezin onderneemt in 1763 een grote Europese tournee, vooral om de uitzonderlijke begaafdheid van beide kinderen aan de hoven te demonstreren. Ze bezoeken onder meer Wenen, Parijs, Brussel, Londen en, op uitnodiging van het Hollandse hof, Den Haag. Daar zijn ze in 1765 getuige van de installatie van prins Willem V en geeft Mozart er concerten voor de Oranjes, waaronder speciaal gecomponeerde feestmuziek voor de jarige prins. Maar in Nederland is Mozart vooral erg ziek. Hij krijgt er tyfus, waar hij maar langzaam van herstelt, waardoor het verblijf in Nederland langer duurt dan voorzien.
Uiteindelijk zou Mozart voor velen het grootste muziekfenomeen zijn dat heeft bestaan. Zijn roem betreft ondermeer kerkmuziek, bijzondere pianoconcerten en vooral zijn opera’s, zoals Le nozze di Figaro, Don Giovanni, Così fan tutte en Die Zauberflöte. Zelden doorbreekt Mozart traditionele vormen, wel verbindt hij bestaande principes tot een nieuw geheel. Hij schrijft met schijnbaar gemak ruim 600 werken in circa 30 jaar.

Celestini spinet

In elk van de zes Stijlkamers hangt een portret van Mozart, steeds uit een andere fase van zijn leven. En natuurlijk zijn er muziekinstrumenten te zien, zoals een Celestini spinet uit 1589. Een portret toont Mozart zittend naast een gelijksoortig instrument, een Tangentenflügel en een Clavecin roïal uit 1784 van Johann Gottlob Wagner. Bijzonder is ook de vleugel van Johann Schanz, een exemplaar van rond 1790. Dit Weense type piano was gangbaar in Mozarts tijd en is nu in speelbare staat.

Gran Partita

In de Japanse kamer staan alle instrumenten opgesteld die nodig zijn voor de uitvoering van Mozarts Gran Partita: een contrabas, vier hoorns, twee bassethoorns, twee fagotten en twee hobo’s. Bovendien zijn er instructieboeken voor het bespelen van instrumenten te zien, waarvan twee van Leopold Mozart, een van Joachim Quantz en een van Philipp Emanuel Bach. De opstelling wordt gecompleteerd met enkele kostuums uit de tijd van de instrumenten.