15 oktober 2011 t/m 29 januari 2012

Parijs, stad van de moderne kunst

Speciaal voor het Gemeentemuseum Den Haag heeft het prestigieuze Centre Pompidou in Parijs een veertigtal topstukken ter beschikking gesteld. Beroemde meesterwerken van onder anderen Kandinsky, Brancusi, Picasso, Matisse, Miró, Giacometti, Léger, Braque en Delaunay zijn op deze tentoonstelling te bewonderen. De bezoeker krijgt dit najaar de eenmalige kans om Parijs als bruisende stad van de moderne kunst in Den Haag te beleven.

 

 


De stad oefende in de eerste helft van de 20ste eeuw een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op toekomstgerichte kunstenaars uit de hele wereld. Hier werd de moderne kunstgeschiedenis geschreven. Ook uit Nederland trokken de meest vooruitstrevende kunstenaars naar deze opwindende plek van vernieuwing en artistieke vrijheid. Dit najaar verplaatst de scène zich naar Den Haag, waar de topcollectie van Centre Pompidou de ruggengraat vormt van een grootschalige tentoonstelling over Parijs als centrum van de moderne kunst, waar ook het Fotomuseum Den Haag met de historische fototentoonstelling Gare du Nord op inhaakt.

Nog niet eerder werd de relatie tussen Parijs als hoofdkwartier van de moderne kunst en Nederland in beeld gebracht. De Europese tentoonstellingsgeschiedenis telt al voorbeelden van de connectie tussen Parijs en Berlijn of Moskou, maar Nederland heeft tot nu toe nog moeten ontbreken. Verscheidene Nederlandse kunstenaars hebben in Parijs cruciale stappen in hun carrière gezet. Piet Mondriaan is een sprekend voorbeeld, na een bezoek aan Parijs gooide hij het roer om; zowel in zijn beroepsmatige- als in zijn persoonlijke leven. Maar het bleef zeker niet bij Mondriaan alleen, ook Kees van Dongen, Karel Appel en Constant raakten geïnspireerd en beïnvloed door het wervelende, bloeiende artistieke leven in Parijs. Deze aanwezigheid van Nederlandse kunstenaars in Parijs krijgt in de tentoonstelling speciale aandacht.

In de eerste helft van de 20ste eeuw werd de kunst in een enorm tempo vernieuwd. Aangemoedigd door het apocalyptische karakter van de Eerste Wereldoorlog, gedreven door het idee van een betere toekomst of in reactie op de stijl van hun voorgangers, ontwikkelden de kunstenaars in Parijs nieuwe stijlen in de meest wilde en uiteenlopende kleuren en vormen. Parijs was een artistieke vrijplaats, kunstenaars ontmoetten elkaar in het café, groepeerden zich, discussieerden en beïnvloedden elkaar en bevochten hun standpunten. Tegenwoordig kunnen we via internet van over de hele wereld ervaringen en ideeën met elkaar delen, maar in die eerste decennia van de twintigste eeuw voldeed alleen een échte ontmoeting, zo was Parijs de community van de moderne kunst.

De Parijse sfeer breidt zich dit najaar ook uit over het Fotomuseum Den Haag. Eveneens vanaf 15 oktober zal hier de tentoonstelling Gare du Nord te zien zijn; met werk van Nederlandse fotografen die in de periode 1900-1968 in Parijs werkzaam zijn geweest.

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van Lieke Wijnia, Franz-W. Kaiser en anderen (Uitgeverij Ludion, € 24,90). Het startpunt van de samenwerking tussen het Gemeentemuseum Den Haag en het Centre Pompidou was de veelbesproken Mondriaan & De Stijl tentoonstelling in Parijs in het najaar van 2010.

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door Total