Picasso in Den Haag

Als iemand de titel ‘kunstenaar van de twintigste eeuw’ verdient dan is het Pablo Picasso (1881 – 1973) wel. In de tentoonstelling Picasso in Den Haag, die zijn gehele carrière beslaat, komt zijn onvermoeibare experimenteerdrift duidelijk naar voren. Naast olieverfschilderijen, zijn ook beelden, tekeningen, prenten en keramische voorwerpen te zien. De foto’s die Roberto Otero van de mediagenieke kunstenaar maakte, werpen daarnaast een intieme blik op zijn woelige leven, waarin werk en privé sterk met elkaar verweven zijn.

Het vroegste werk in de tentoonstelling is een schets die Picasso in 1899 op 18-jarige leeftijd van zijn vader maakte. Verdere vroege tekeningen en schilderijen laten zijn begintijd in Parijs zien, waarin hij stilistisch zoekende was en een voorbeeld nam aan Franse schilders als Henri de Toulouse-Lautrec en Paul Gauguin. Het schilderij ‘Café op Montmartre’ uit 1901 is een goed voorbeeld uit deze periode. Het indrukwekkende werk ‘De karige maaltijd’ uit 1904, is het eerste grafische werk van Picasso en wordt gezien als de afsluiting van zijn bekende ‘Blauwe periode’.

De fase van het kubisme is vertegenwoordigd met verschillende meesterwerken, zoals ‘Vrouw met Mandoline’  (1910). Het classicisme, met verwijzingen naar de klassieke oudheid, wordt gerepresenteerd door grote composities als ‘Harlekijn met gevouwen handen’ (1923). Ook de tijd van de Spaanse burgeroorlog en de Tweede Wereldoorlog ontbreekt niet. Het monumentale portret ‘Vrouw met Artisjok’ (1942) is net zoals ‘Gezicht op de Notre Dame’ (1945) een goed voorbeeld uit deze periode.

Met de beroemde serie ‘Suite Vollard’ (1930-1937), die in zijn geheel te zien is en die bestaat uit 100 prenten, onderzoekt Picasso de verhouding tussen kunstenaar, model en het uiteindelijke kunstwerk. Bepaalt de kunstenaar het beeld of het model? Of is het idee van het model de katalysator van zijn verwezenlijking? De ‘Suite Vollard’ is tegelijkertijd een ode aan één van Picasso’s vrouwen Marie Thérèse en aan de kunst zelf.

Onder de getoonde sculpturen bevindt zich het werk ‘De kraanvogel’ uit 1952, dat als een hoogtepunt uit zijn sculpturale werk geldt. Op de top van zijn roem stort Pablo Picasso zich op de keramiek. De tentoonstelling laat zien dat hij is geïnspireerd door voorbeelden uit de klassieke oudheid, mythologie en andere culturen en in ongeveer tien jaar tijd een indrukwekkend keramisch oeuvre schept, waarin dezelfde thema’s als in zijn schilderijen en tekeningen naar voren komen.

Het zwaartepunt van de expositie ligt op het late werk van Picasso. Tot zijn dood in 1973 werkt hij als een bezetene. Grote composities in olieverf zoals ‘Liggend naakt met vogel’ of ‘Musketier en Amor’ (1969), maar ook kleine intieme pastels en viltstifttekeningen tonen aan dat Picasso’s creativiteit aan het eind van zijn leven nog niets aan kwaliteit heeft ingeboet.

De tentoonstelling Picasso in Den Haag is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Ludwig Museum in Keulen, waar gelijktijdig de tentoonstelling Mondriaan in Keulen te zien is. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus (Waanders).