Verwerving werken Lee Bontecou

Dankzij nauwe band met kunstenaar bestaat de verwerving uit aankopen én schenkingen

Het intensieve contact van de afgelopen jaren tussen Kunstmuseum en Haag en Lee Bontecou (1931) resulteerde begin 2017 in een solotentoonstelling van deze Amerikaanse kunstenaar. Uitzonderlijk, omdat Bontecou de kunstwereld al sinds de jaren 70 op afstand houdt en nauwelijks nog meewerkt aan tentoonstellingen. De tentoonstelling bestond daarom uit een groot aantal werken dat nooit eerder te zien was geweest en rechtstreeks uit de studio van Bontecou naar Den Haag kwam. De nauwe band met de kunstenaar wordt nu bekroond met aankopen én schenkingen van de meest indrukwekkende werken uit deze tentoonstelling. Benno Tempel: “De verwerving bestaat uit maar liefst twee sculpturen, verschillende tekeningen en schetsboeken en een wandvullende installatie van tekeningen. Omdat Bontecou slechts beperkt vertegenwoordigd is in Nederlandse collecties is dit niet alleen een belangrijke aanwinst voor het Kunstmuseum, maar voor de gehele Collectie Nederland. We zijn de kunstenaar zelf, maar ook de Vereniging Rembrandt, het Mondriaan Fonds en de VriendenLoterij die deze verwerving steunen daarom zeer dankbaar.”

Donkere landschappen, ogen, zwarte gaten, welvingen van een menselijk lichaam, mysterieuze zwevende ruimteschepen of kosmische explosies; hoe abstract Bontecou’s werk ook is, het roept altijd levendige associaties op. Bovendien bouwt ze haar oeuvre op als een kosmos waarin alles samen lijkt te hangen; thema’s uit de jaren 50 en 60 keren met gemak weer terug in haar meest recente werken. En één van de nieuwe aanwinsten, de hangende sculptuur Untitled uit 1996, lijkt losgebarsten en opgestegen te zijn uit een wandreliëf uit 1961. In Bontecou’s eigen woorden:

“Ik grijp terug, terug op het verleden, pak het op en duw het voorwaarts…”.

Tijdens haar verblijf in Italië en Griekenland in de jaren 50 raakt Bontecou gefascineerd door de eeuwenoude landschappen en steden en hun organische structuur. Het is voor haar het bewijs dat mensen de wetten van de natuur al van oudsher toepassen. Ze maakt tekeningen van deze structuren die ergens tussen landschappen en steden inzitten. Het is een experiment met een oxyacetylene toorts (een fakkel die gebruikt wordt voor het snijden en lassen van metaal) op haar kamer in Rome, dat een katalyserend effect op haar werk heeft. Ze begint te tekenen met het roet dat hierbij vrij komt. De vondst van dit ‘echte zwart waar je je in kunt verliezen of dat je kunt betreden’ is een openbaring. Het fluweelachtige, diepe zwart van het roet, zal Bontecou talloze keren toepassen. We zien het terug in haar tekeningen op papier, in haar fragiele reliëfs van gelast metaal en opgespannen stof en de zwarte gaten in haar (wand)sculpturen.

Het Kunstmuseum heeft sinds 2010 het reliëf Untitled (1960) van Lee Bontecou in de collectie. Hier mag het museum nu vele werken aan toevoegen. De aankoop bestaat uit twee sculpturen en drie tekeningen en komt tot stand met steun van de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Caius Fonds, het Mondriaan Fonds en De VriendenLoterij. Daarnaast heeft Lee Bontecou zelf een wandvullende installatie van maar liefst 57 tekeningen uit de periode 1960‐2011 en twee  schetsboeken aan het museum geschonken. Deze verwerving past binnen het beleid van het Kunstmuseum internationale aankopen te doen uit de periode van kunstenaars die in de jaren zestig gevormd zijn en die niet binnen een bepaalde stroming passen.