Kunstmuseum Den Haag heeft een schatkamer van meer dan 160.000 kunstwerken. Hier werken we aan de online ontsluiting van de hoogtepunten uit deze collectie.
De architectuur en interieurs van De Stijl zijn wereldberoemd. Nederlandse architecten en vormgevers als Gerrit Rietveld, Theo van Doesburg, Cornelis van Eesteren en J.J.P. Oud hebben de weg vrijgemaakt voor generaties vernieuwers na hen. Over de wortels van De Stijl is minder bekend. Komende zomer tonen Gemeentemuseum Den Haag en Het Nieuwe Instituut, dat ’s werelds grootste architectuurcollectie beheert, een prachtig overzicht van tekeningen, maquettes en meubelstukken van deze invloedrijke kunstbeweging. Voor het eerst samengebracht bieden de werken verrassende inzichten: dat wat eenduidig of simpel oogt, is dubbelzinnig en complex. En wat nieuw lijkt, blijkt soms al langer te bestaan.
Theo van Doesburg en Cornelis van Eesteren - Maison particuliere - 1923
Theo van Doesburg, Ontwerp van de wand met galerij van de Grote Zaal in de Aubette, 1927, Collectie Het Nieuwe Instituut, gift Van Moorsel
Theo van Doesburg, Ontwerp van de westgevel van Maison Particulière, 1923, Collectie Het Nieuwe Instituut
Gerrit Rietveld, Rood-blauwe leunstoel, circa 1918, beukenhout en multiplex, 87,5 x 60 x 76 cm. Kunstmuseum Den Haag
Gerrit Rietveld, buffet, 1919 (uitvoering 1972 door Gerard van de Groenekan), Kunstmuseum Den Haag
Theo Van Doesburg, Maquette van Maison d' Artiste, 1923, Collectie Het Nieuwe Instituut
‘Dit tijdschriftje wil zijn eene bijdrage tot de ontwikkeling van het nieuwe schoonheidsbewustzijn. Het wil den modernen mensch ontvankelijk maken voor het nieuwe in de Beeldende Kunst’
Geloof in vooruitgang, optimistisch, eigenzinnig en idealistisch, dat is De Stijl. Wat in 1917 begon als de naam van een tijdschrift groeide uit tot een icoon van moderniteit over de hele wereld. In 2017 viert Nederland 100 jaar De Stijl met het feestjaar Mondriaan tot Dutch Design. Met ’s werelds grootste Mondriaan-collectie – en tevens een van de breedste De Stijl-collecties – is het Gemeentemuseum het middelpunt van dit feestelijke jaar. De tentoonstelling Architectuur en interieur. Het verlangen naar Stijl zet de toegepaste ontwerpen van de Nederlandse aanjagers van modernistisch design in de schijnwerpers.
Aan de hand van de thema’s kleur, ruimte, transparantie en technische innovatie toont de tentoonstelling de wortels van De Stijl in de 19e eeuw. Bezoekers zien hoe de kunstenaars en ontwerpers van De Stijl schatplichtig zijn aan de generaties voor hen: ze eigenden zich bestaande technieken toe en gaven nieuwe invullingen aan concepten, thema’s en ideeën van ingenieurs en vaklieden. Tegelijkertijd worden ook de verschillen duidelijk: in tegenstelling tot hun voorgangers en tijdgenoten, die veelal functionele oplossingen zochten bij problemen, beschouwden de leden van De Stijl kunst als dé oplossing.
“De vlakken waarmede wij, als ruimtekunstenaars, onze ontroeringen realiseeren, zal [de schilderkunst] kunnen ‘bezielen’ en tot een wezenlijk bestanddeel der ruimte maken”
De tentoonstelling combineert tekeningen, maquettes, schilderijen, voorwerpen en meubelstukken van aan De Stijl gelieerde kunstenaars met ontwerptekeningen en ruimtelijke objecten vanaf de late 19e eeuw. Op die manier wordt ontrafeld hoe de leden van De Stijl een radicaal nieuwe vormentaal scheppen, maar ook bestaande technieken en materialen toepassen om hun ideeën te verwezenlijken. Veel ideeën van de architecten en vormgevers van De Stijl blijken richtinggevend voor de internationale architectuur en zijn ook nu nog van invloed op onze manier van wonen en leven.
Architectuur en interieur. Het verlangen naar Stijl
