20-09-2018

Strandbeest in Gemeentemuseum

Animaris Omnia te zien in de Tuinzaal

Al sinds 1990 zoekt de Haagse kunstenaar Theo Jansen (1948) naar nieuwe levensvormen met zijn ingenieuze, tot de verbeelding sprekende strandbeesten als resultaat. Regelmatig lopen de beesten langs de Haagse kustlijn, maar hun faam reikt veel verder. Ze zijn in de hele wereld getoond en er is veel over geschreven. Dit jaar won Jansen de Haagse Cultuurprijs en hij noemde het een grote eer om juist in zijn eigen stad, die zo verbonden is met de zee, erkenning te krijgen. Die erkenning krijgt nu een vervolg, omdat een van zijn strandbeesten een plek krijgt in de Tuinzaal van het Gemeentemuseum Den Haag: de Animaris Omnia, een strandbeest van maar liefst tien meter lang en drie meter hoog. 

“Geef me nog een paar miljoen jaar en mijn strandbeesten zullen volledig zelfstandig leven”, zei Jansen in een interview met National Geographic. Utopie of werkelijkheid, wie zal het zeggen. Feit is in ieder geval dat Jansen ernaar streeft om leven te maken. En als je zijn strandbeesten ziet lopen, dan lijkt hij aardig op weg te zijn. Zijn eerste strandbeest bestond uit pvc-buizen en plakband en was nog niet mobiel. Maar de latere generaties bewegen op de wind, kunnen zelfstandig lopen, zand verplaatsen, met hun vleugels wapperen en hebben een ‘maag’ van petflessen die wind vangen en weer uitblazen om daarmee beweging mogelijk te maken. De kunstenaar werkt sinds 1990 onafgebroken aan de verbetering van zijn creaties met als ultieme doel ze straks zonder hulp, in grote kuddes, op het strand te laten leven.

Animaris Omnia

Het idee voor de strandbeesten ontstond toen Jansen een column schreef over het gevaar van de stijgende zeespiegel. Hij verzon al schrijvende een oplossing: dieren van elektriciteitsbuis die het strand loswoelen en naar de duinen blazen ter versterking. Hij besloot vervolgens de dieren zelf te gaan maken. Sindsdien ontwikkelde hij diverse species met Latijnse namen als Animaris Vulgaris, Animaris Rhinoceros of Animaris Unimus. In dit filmpje worden verschillende strandbeesten – waaronder de Animaris Omnia die binnenkort in het museum is te zien – in beeld gebracht. Meer informatie is ook te vinden op strandbeest.com 

Blikvanger

Directeur Benno Tempel is enorm blij dat de Animaris Omnia een plek krijgt in het museum. “Het enorme strandbeest wordt een grote blikvanger in onze Tuinzaal, een ruimte die zich hier bij uitstek voor leent. De Animaris Omnia wordt naar een hoogte van zeven meter getakeld en kan indien nodig, bijvoorbeeld voor een evenement, nog verder de lucht in. Onze bezoekers kunnen het strandbeest weliswaar niet in beweging zien, maar daar staat tegenover dat ze op deze manier de kans krijgen om de ingenieuze constructie te bewonderen. En natuurlijk is het strand hier dichtbij en daar doet zich in de zomermaanden regelmatig de mogelijkheid voor om de strandbeesten in actie te zien.”

Over Theo Jansen

Jansen studeerde van 1967 tot 1975 natuurkunde in Delft en ging daarna aan de slag als kunstenaar. In eerste instantie als schilder, later creëerde hij onder andere een vliegende schotel die voor nogal wat ophef zorgde in Delft. Bekend werd hij echter met name vanaf de jaren 90 met zijn strandbeesten. Van 1986 tot en met 2008 schreef Jansen een column in de Volkskrant. Een selectie hiervan is gebundeld in het boek Klimmen in de lucht. In 2002 won hij een oeuvreprijs bij de Witteveen+Bos-prijs voor Kunst+Techniek. In 2007 publiceerde Jansen het boek De Grote Fantast over het ontstaansproces van zijn strandbeesten. In 2014 verscheen het fotoboek Strandbeest: The Dream Machines of Theo Jansen van de Russisch-Amerikaanse fotograaf Lena Herzog. In 2016 kreeg Jansen de onderscheiding Briljanten Kunstenaar van het Jaar 2017, in november 2017 werd hij uitgeroepen tot Kunstenaar van het Jaar 2018 en in 2018 ontving hij de Haagse Cultuurprijs.